สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏเลยเดิมเป็นงานฝ่ายหนึ่งที่จัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติวิทยาลัยครู พ.ศ.2518 ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็นสำนักวิจัย และบริการวิชาการตามพระราชบัญญัติสถาบันราชภัฏ พ.ศ.2538

     ต่อมาปี พ.ศ.2548 สถาบันราชภัฏได้ยกฐานะเป็นมหาวิทยาลัยและได้เปลี่ยนชื่อจากสำนักวิจัยและบริการวิชาการ เป็น สถาบันวิจัยและพัฒนา อยู่ในความรับผิดชอบของรองอธิการบดีฝ่ายวิจัยและพัฒนา ปัจจุบันแบ่งโครงสร้างการทำงานออกเป็น 3 ฝ่าย คือ

1. ฝ่ายวิจัยและพัฒนา

2. ฝ่ายบริการวิชาการ

3. ฝ่ายโครงการพระราชดำริ

     สถาบันวิจัยและพัฒนา มีภารกิจที่สำคัญ คือ การจัดตั้งกองทุนอุดหนุนการวิจัย การส่งเสริมงานวิจัย การวิจัยของมหาวิทยาลัย การพัฒนานักวิจัย การประเมินผลโครงการ การเก็บรวบรวมข้อมูลโครงการเป็นสื่อกลางในการประสานประโยชน์และความต้องการเกี่ยวกับการวิจัยและพัฒนาระหว่างหน่วยงานและบุคลากรของมหาวิทยาลัยกับองค์กรต่างๆ ภายนอก รวมทั้งการให้บริการด้านต่างๆ แก่ท้องถิ่นและสังคมในหลายรูปแบบ เช่น การประชุม การอบรม การเสวนา การสัมมนาแก่บุคคลภายนอกและภายในมหาวิทยาลัย การดำเนินงานโครงการต่างๆ ตามความต้องการของจังหวัดเลยและตามนโยบายของรัฐบาล เพื่อให้สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ พันธกิจของมหาวิทยาลัย

ปรัชญา

ส่งเสริมสนับสนุนการวิจัย และงานบริการวิชาการเพื่อการพัฒนามหาวิทยาลัยและท้องถิ่นสู่สากล

วิสัยทัศน์

1. สถาบันวิจัยและพัฒนาเป็นหน่วยงานที่มีศักยภาพในการส่งเสริมและสนับสนุนด้านการวิจัยแก่บุคลากรได้อย่างมีคุณภาพเพื่อตอบสนองท้องถิ่นสู่สากล
2. สถาบันวิจัยและพัฒนาเป็นหน่วยงานที่มีศักยภาพในการให้บริการด้านวิชาการแก่ชุมชนที่หลากหลายและตรงตามความต้องการของชุมชนอย่างเพียงพอ

พันธกิจ

1. เสริมสร้างและพัฒนาบุคลากรด้านการวิจัยทั้งด้านปริมาณและคุณภาพอย่างต่อเนื่อง
2. พัฒนาระบบบริหารจัดการวิจัยของมหาวิทยาลัยที่มีประสิทธิภาพ
3. บูรณาการงานวิจัยกับการเรียนการสอน การพัฒนามหาวิทยาลัย และการพัฒนาท้องถิ่น เพื่อให้เกิดประโยชน์อย่างเป็นรูปธรรม
4. สร้างภาคีเครือข่ายเพื่อการวิจัยทั้งในประเทศและต่างประเทศ
5. บริการวิชาการทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย
6. พัฒนางานบริการวิชาการแก่ท้องถิ่นให้มีรูปแบบที่หลากหลายและตรงตามความต้องการของชุมชนอย่างเพียงพอ

วัตถุประสงค์

1. เพื่อสร้างแรงจูงใจและพัฒนาทรัพยากรบุคคลด้านการวิจัยทั้งด้านปริมาณและคุณภาพอย่างต่อเนื่อง
2. เพื่อพัฒนาระบบสารสนเทศทางการวิจัยและบริการวิชาการให้มีคุณภาพ
3. เพื่อผลักดันการใช้ผลการวิจัยบูรณาการงานวิจัยกับการเรียนการสอน การพัฒนามหาวิทยาลัย และการพัฒนาท้องถิ่น เพื่อให้เกิดประโยชน์อย่างเป็นรูปธรรม
4. เพื่อเป็นแนวทางในการเสริมสร้างภาคีเครือข่ายเพื่อการวิจัยและบริการวิชาการทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย
5. เพื่อพัฒนางานบริการวิชาการแก่ท้องถิ่นให้มีรูปแบบที่หลากหลายและตรงตามความต้องการของชุมชนอย่างเพียงพอ และส่งเสริมสนับสนุนโครงการตามแนวพระราชดำริ

เป้าหมาย

1. บุคลากรมีศักยภาพทางด้านการวิจัยเพิ่มขึ้น
2. มีระบบสารสนเทศการวิจัยและบริการวิชาการที่ทันสมัยและเข้าถึงได้ง่าย
3. มีฐานข้อมูลภาคีเครือข่ายการวิจัยและบริการวิชาการ
4. มีภาคีเครือข่ายความร่วมมือวิจัยและบริการวิชาการกับหน่วยงานอื่น ๆ
5. มีผลงานวิจัยที่นำไปใช้กับการเรียนการสอน การพัฒนามหาวิทยาลัย และพัฒนาท้องถิ่น
6. มีการเรียนรู้ และดำเนินการตามโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริอย่างต่อเนื่อง

1.  การให้ทุนสนับสนุนทุนวิจัย

     สถาบันวิจัยและพัฒนา จัดสรรงบประมาณ เพื่อสนับสนุนการวิจัยของบุคลากรมหาวิทยาลัยราชภัฏเลย  โดยแบ่งออกเป็น

1.1 ประเภททุนทั่วไป บริหารโดย สถาบันวิจัยและพัฒนา

1.2 ประเภททุนทั่วไป บริหารโดย คณะ/สำนัก

1.3 ประเภททุนวิจัยในชั้นเรียน บริหารโดย คณะ

2.  การสนับสนุนการตีพิมพ์เผยแพร่ผลงานวิจัย

     มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย มีนโยบายส่งเสริมให้บุคลากรได้เผยแพร่ผลงานวิจัยและสร้างสรรค์ผลงานวิจัยที่ได้คุณภาพมาตรฐาน มีการเผยแพร่บทความวิจัยมากยิ่งขึ้น เพื่อเป็นการสร้างขวัญให้กำลังใจแก่บุคลากรในการเผยแพร่ผลงานวิจัย/วิชาการสู่ระดับชาติและนานาชาติ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย มีการสนับสนุนงบประมาณ ดังนี้

2.1 การสนับสนุนงบประมาณเพื่อนำเสนอผลงานวิจัย เป็นการส่งเสริมให้บุคลากรนำผลงานไปนำเสนอในการประชุมทางวิชาการทั้งภายในและต่างประเทศ

2.2 การสนับสนุนรางวัลการตีพิมพ์เผยแพร่ผลงานวิจัยลงวารสารระดับชาติและนานาชาติ เป็นการส่งเสริมให้บุคลากรนำผลงานไปตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารวิชาการทั้งภายในและต่างประเทศ

2.3 การสนับสนุนนักวิจัยดีเด่น เป็นการให้รางวัลสำหรับบุคลากรที่ไปนำเสนอผลงานในการประชุมทางวิชาการทั้งภายในและต่างประเทศ ที่ได้รับรางวัลการนำเสนอผลงาน เช่น ผลงานวิจัยได้รับรางวัลการนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ ฯลฯ